مشاغل ایرانی

مشبک کاری چوب چیست؟

مقالات

۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۱
مشاغل ایرانی
هنر مشبک کاری

مشبک کاری چوب چیست؟

هنر مشبک کاری یکی از قدیمی ترین و زیبا ترین هنر های دنیا می باشد که همه ی افراد با نمونه های آن در زندگی خود برخورد داشته اند اما ممکن است که نامش را نمی دانسته اند؛ اگر بخواهیم نمونه های آن را نام ببریم می توانیم به در ها و پنجره های چوبی قدیمی که در آن شیشه های رنگی استفاده شده است یا برخی عمارت ها و آثار تاریخی که نمای آن حالت های پنجره پنجره ای ( مشبک کاری )  دارد اشاره کنیم.

هنر مشبک کاری
هنر مشبک کاری

مشبک کاری چیست

ساختن چیزی به صورت پنجره پنجره یا  چشمه چشمه هنر مشبک نامیده می شود، این هنر یکی از صنایع دستی ظریف و وقت گیر است؛ در فرهنگ لغت، شبکه به این معنی است: همه چیز به صورت شبکه ای و کنار هم قرار می گیرد، یک شی با سوراخ های بسیار؛ این هنر بر روی اشیاء مختلف از چوب، فلز و سنگ ساخته می شود که بیشتر به عنوان نجاری مورد استفاده قرار می گیرد.

مشبک کاری چیست
مشبک کاری چیست

تاریخچه مشبک کاری

در گذشته خانه ها از شیشه های رنگی با استفاده از هنر مشبک ساخته می شدند، این روش از دوران صفویه تا پنجاه سال پیش رواج خاصی داشت اما متاسفانه امروزه کمتر از این هنر استفاده می شود و نمونه آن را فقط در موزه ها می توان یافت.

تخته سه لا تقریبا صد سال پیش ساخته شد (که ممکن است از چندین لایه تشکیل شده باشد)، تخته سه لا را می توان در طول و عرض نامحدود توسعه داد، در حالی که چوب و استخوان های حیوانات از نظر عرض محدود و شکننده هستند، اما تخته سه لا که به ترتیب به صورت افقی و عمودی استفاده می شود، از استحکام خاصی برخوردار است و می توانید یک نقشه را در آن مشخص کنید.

تاریخچه مشبک کاری
تاریخچه مشبک کاری

شبکه بری روی چوب

همانطور که در قسمت قبل نیز اشاره شد، مشبک بر روی سطوح مختلف انجام می شود از جمله چوب، چرم، سنگ و فلزات که در ادامه می خواهیم با مشبک کاری روی چوب آشنا شویم، اگر به مشبک کاری علاقه دارید یا می خواهید اطلاعات خود را افرایش دهید توصیه می شود مقاله ”  آموزش مشبک کاری روی سنگ ” را مطالعه کنید.

مشبک کاری چوب چیست

تعریف مشبک کاری را در قسمت قبلی خواندیم، حال اگر این هنر را روی چوب پیاده سازی و اجرا کنیم به آن مشبک کاری چوب گفته می شود؛ در این شاخه از مشبک می توان از چوب های مختلفی استفاده کرد اما بیایید ببینیم کدام چوب مناسب این کار می باشد:

انواع چوب‌ها در مشبک‌کاری

» چوب درخت ساج

»  چوب درخت چنار

»  چوب درخت گردو

انواع چوب ها در مشبک کاری
انواع چوب ها در مشبک کاری

در مشبک کاری دو روش وجود دارد که با استفاده از یکی از آن ها کار را انجام می دهند:

انواع روش مشبک کاری

1. مشبک جدا جدا

در این روش ابتدا قطعات مشبک به صورت جدا گانه تهیه می شوند و سپس بر روی یک پس زمینه ساده و یا طرح دار ( بسته به نوع نقش ) در کنار هم قرار داده می شوند و شکل و طرح اصلی کار را تشکیل می دهند.

2. مشبک یکپارچه

در این قسمت از ابتدا صفر تا صد کار به صورت مستقیم بر روی خود زمینه و کار اصلی انجام می گیرد و طبیعی است که روش انجام آن نیز متفاوت است.

ابزار های مشبک کاری

کمانه

اره

تخته

مته

سمباده

ابزار های مشبک کاری
ابزار های مشبک کاری

چسب چوب

آرد

سریش

چسب کاغذی

میز

مراحل مشبک کاری

1- طراحی

2- تهیه چوب

3- انتقال طرح بر روی چوب

4- علامت‌گذاری

5- مته‌کاری

6- برش طرح

مراحل مشبک کاری
مراحل مشبک کاری

7- سوهان‌کاری

8- سنباده‌کاری

9- اتصالات

10- بتونه‌کاری

11- جلادهی

طرح های جدید مشبک کاری

اگر بخواهیم در رابطه با طرح های جدید صحبت کنیم، باید بگوییم که طرح های امروز به دو دسته تقسیم می شوند: سنتی – مدرن و مدرن؛ مدل اول طرح های قدیمی و سنتی را به شکلی که امروزه مردم می پسندند طراحی می کنند و گاهی هم آن ها را با طرح های مدرن ترکیب می کنند اما در نوع دوم طرح و نقش به طور کامل مدرن است، یکی از اثراتی که طرح های جدید روی آن بیشتر اجرا می شود میز مشبک کاری می باشد.

آموزش مشبک کاری روی کاغذ

در این نوع مشبک با استفاده یک قیچی و مداد می توانید یک اثر بسیار زیبا بسازید؛ ابتدا یک کاغذ رنگی را بردارید و به شکل مربع برش بزنید، سپس آن را به دو قسمت تقسیم کنید و یک مثلث می سازیم؛ این کار را دو بار دیگر انجام بدهید؛ حال طرح مورد نظر را روی کاغذ بکشید ( همانطور که کاغذ تا می باشد ) و آن را با قیچی ببرید، در آخر زمانی که تای کاغذ را باز کنیم طرح مشبک ایجاد شده است.

آموزش مشبک کاری روی کاغذ
آموزش مشبک کاری روی کاغذ

معرق کاری

وقتی از معرق کاری پرسیده می شود می توان گفت معرق در لغت به معنی تکه و راه راه است و هر کاری که راه راه داشته باشد را می توان معرق نامید. موزاییک نوعی اثر هنری است که در آن قطعات کوچک چوب، فلز، پارچه، کاشی و غیره به روش های مختلف به زیبایی کنار هم قرار می گیرند. موزائیک طرح ها و الگوهایی را از قطعات کوچک می سازد. موزاییک اثری هنری است که در دوره سلجوقیان به اوج خود رسید. اثر از قرن ششم پس از میلاد ظرافت موزاییک های سلجوقی را نشان می دهد.

معرق کاری
معرق کاری

 

 

اشتراک گذاری

مطالب مرتبط

دیدگاهی بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *