هرزگرد یکی از قطعات مهم در سیستم انتقال قدرت و تسمه‌کشی خودروها است. این قطعه که به عنوان یکی از اجزای سیستم تسمه‌ها (مثل تسمه تایم یا تسمه دینام) شناخته می‌شود، نقش کلیدی در هدایت و تنظیم تسمه‌ها دارد و به عملکرد صحیح آن‌ها کمک می‌کند. در این مقاله، به بررسی نحوه کار هرزگرد و اهمیت آن در سیستم خودرو می‌پردازیم.
### هرزگرد چیست؟
هرزگرد در واقع یک پولی (یا غلطک) است که در مسیر حرکت تسمه قرار می‌گیرد و با چرخش خود به تنظیم کشش و حفظ مسیر تسمه کمک می‌کند. این قطعه عمدتاً در سیستم‌هایی که تسمه‌های طولانی یا پیچیده دارند، مانند سیستم دینام، کمپرسور کولر و پمپ هیدرولیک، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
### نحوه کار هرزگرد
هرزگرد در اصل به عنوان یک نقطه چرخشی در سیستم تسمه‌ها عمل می‌کند. این قطعه به شکل یک غلطک طراحی شده که حول محور خود می‌چرخد و تسمه را هدایت می‌کند. کارکرد هرزگرد را می‌توان در چند مرحله به صورت زیر توضیح داد:
1. **هدایت تسمه در مسیر درست**
هرزگرد با قرار گرفتن در مسیر تسمه، به هدایت تسمه در جهت و زاویه مشخص کمک می‌کند. این هدایت باعث می‌شود تسمه از مسیر خود خارج نشود و بتواند با قطعات دیگر به درستی درگیر شود.
2. **تعدیل و تنظیم کشش تسمه**
در بسیاری از خودروها، کشش تسمه به صورت خودکار توسط هرزگرد تنظیم می‌شود. هرزگردهای خاصی که به عنوان “هرزگردهای کششی” شناخته می‌شوند، با فنر داخلی یا مکانیزم تنظیم فشار، میزان کشش تسمه را به طور خودکار متعادل می‌کنند. این عملکرد باعث کاهش سایش و پارگی تسمه شده و عمر آن را افزایش می‌دهد.
3. **کاهش لرزش و سروصدای تسمه**
هرزگرد با کاهش تنش‌های اضافی و لرزش‌های ناشی از حرکت تسمه، به عملکرد روان‌تر سیستم تسمه کمک می‌کند. این کار باعث کاهش سروصدای تسمه و همچنین افزایش عمر مفید قطعات مرتبط می‌شود.
### انواع هرزگرد
هرزگردها بسته به نوع کاربردشان می‌توانند اشکال و اندازه‌های متفاوتی داشته باشند، اما به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند:
– **هرزگردهای ثابت**
این نوع هرزگردها به صورت ثابت در محل خود قرار می‌گیرند و تنها وظیفه هدایت و هدایت تسمه را بر عهده دارند. آن‌ها برای تنظیم کشش تسمه طراحی نشده‌اند و صرفاً مسیر تسمه را کنترل می‌کنند.
– **هرزگردهای کششی (تسمه سفت‌کن)**
این نوع هرزگردها دارای مکانیزمی هستند که به تنظیم خودکار کشش تسمه کمک می‌کند. با تغییرات بار و دمای موتور، کشش تسمه تغییر می‌کند و این نوع هرزگرد می‌تواند با تنظیم دقیق کشش، از پارگی یا شل شدن تسمه جلوگیری کند.
### اهمیت هرزگرد در خودرو
عملکرد صحیح هرزگرد تأثیر مستقیمی بر عمر تسمه‌ها و همچنین قطعاتی مانند دینام، کمپرسور کولر و پمپ هیدرولیک دارد. خرابی یا گیر کردن هرزگرد می‌تواند منجر به پارگی تسمه یا خروج آن از مسیر شود که باعث اختلال در عملکرد سیستم‌های مختلف خودرو می‌شود.
### نتیجه‌گیری
هرزگرد قطعه‌ای کوچک اما حیاتی در سیستم تسمه خودرو است که با هدایت و تنظیم کشش تسمه، به عملکرد بهینه و روان سیستم کمک می‌کند. با توجه به اهمیت هرزگرد، بازدید و تعویض به‌موقع آن می‌تواند از بروز مشکلات جدی در سیستم خودرو جلوگیری کند و عمر قطعات مختلف را افزایش دهد.
