صنایع دستی ایلام
صنایع دستی ایلام زبان و فرهنگ یمک ملت می باشد که تمدن ان شهر را به گوش می رساند
ایلام، سرشار از منابع
ایلام در باختر ایران زمین و در ناحیه‌ی کوهستانی و نیمه گرم آن قرار گرفته است. ایلام از استان‌های جنگلی محسوب میشود که در جنوب آن دشت های وسیعی وجود دارد و همچنین بیش از ۹۰ درصد منابع نفتی و گاز غرب کشور و ۱۱ درصد منابع شناخته شده نفت و گاز ایران در این استان قرار دارد.
ایلام، قدمتی به بلندای تاریخ
ایلام از گذشته تا کنون از خاستگاه های اصلی تولید و عرضه‌ی صنایع دستی مانند زیراندازهای سنتی بوده و این سرزمین باستانی در حدود ۳۰۰ سال قبل از میلاد مسیح به وجود آمده و تا ۶۴۰ سال قبل از میلاد به حیات اجتماعی خود ادامه داده است. ایلام در لغت به معنی کشور طلوع آفتاب می باشد.
زندگی سنتی و دیرینه مردم این ملت انها را به هنرها دستی و صنایع دستی کشانده است
تولیدات صنایه دستی از هنرهای مردم عشایر می باشد که می توان به انها از حاجیم بافی. گلیم بافی و نمد مالی و….اشاره نمود
«در ادامه قصد داریم شما را با انواع صنایع دستی این استان تاریخی آشنا کنیم»
گلیم نقش برجسته
گلیم نقش برجسته از مهمترین و شاخص‌ترین صنایع دستی ایلام به شمار می‌آید و از تلفیق گلیم ساده و گره قالی به وجود آمده. این گلیم احیا کننده ی گلیم ۸۰۰۰ ساله کشف شده در ترکیه و قالی ۲۵۰۰ ساله پازریک است که امروزه با نوآوری حفظ شده. زمینه گلیم نقش برجسته از بافتی ساده شکل گرفته و نقوش آن گره کامل قالی است و بعد از بافت نقشه های آن از زمینه برجسته تر می‌شوند.
برای بافت گلیم نقش برجسته وسایلی از جمله قلاب، دفتین و دار لازم است که معمولاً از دارهای فلزی که به صورت عمودی نصب می شود استفاده میکنند.
طرح های پرطرفدار گلیم نقش برجسته شامل گل فرنگ، هندسی، تصویری و . . . میشود که به صورت برجسته بر سطح گلیم کار می‌شوند.
با بافت ان زنان خانه دار بسیار زیادی امرار معاش می کنند و زندگی روز مزه خود را می گذرانند
«در حال حاضر نیز بافندگان زیادی در زمینه بافت گلیم نقش برجسته در ایلام و سایر نقاط ایران مشغول به فعالیت و کسب درآمد هستند.»
گلیم های زیبا هنر دست هنرمنداناحرامی بافی
هنر احرامی بافی جنبه تزیینی و کاربردی دارد و برگرفته از جاجیم بافی می باشد. تولید این پارچه خاص در بین مردم روستا و عشایر رواج دارد و جزء صنایع دستی پر طرفدار ایلام محسوب می شود.
پارچه های احرامی معمولاً در دو رنگ سیاه و سفید وجود دارند اما گاه به رنگ‌های سبز، قرمز و سفید نیز بافته می شود. هنر احرامی بافی در شهرهای خوزستان، یزد و به ویژه ایلام از پیشینه ای دیرینه برخوردار است.
از پارچه های احرامی به عنوان زیر انداز، سجاده، رومیزی، رومبلی و دیوارکوب استفاده می شود.
نمد مالی
هنر نمد مالی از قدیمی ترین هنرهای مردم ایلام به شمار می رود که برای به دست امدن ان اجزای زیادی از بدن درگیر ان می شود و بسیار سخت می باشد .
همانطور که از اسم ان مشخص می باشد از مالیدن پشم به دست می اید
قالی بافی
قالی بافی از اصلی ترین هنر مردمان شریف ایران می باشد که برای ان حرف بسیار زیاد برای گفتن می باشد .
هنر قالی بافی ابتدا در چادرنشینان مردمان ایلام ایجاد شد و از زمان صفویه نیز می باشد و بسیار از اثار را میتوان در موزه های جهان یافت
گیوه بافی.
گیوه بافی از ازرش مند ترین هنر های مردم ایلام به حساب می اید که متاسفانه امورزه با پیشرفت تکنولوزی زنگا بوی خود را از دست داده است
تولید گیوه در سه مرحله انجام می پذیرد:
_ آماده کردن تخت گیوه
_ بافت رویه گیوه
_دوختن رویه گیوه به تخت گیوه
امروزه با به کارگیری خلاقیت در این هنر نمونه های صندل زیبا با طرح ها و رنگ های متنوع تولید شده که علاقه مندان زیادی را به خود جذب کرده و می‌تواند موجب رونق دوباره این هنر ارزشمند شود.
سفالگری
سفال گری از پر پیشینه ترین اثار ایلام می باشد که از گل رس تولید می شود .نحوه تولید ان از یک میز قدیمی میباشد که گاهی به یک موتور و کاهی نیز با دست می باشد که گل را در روی ان قرار میدهند و شروع به شکل دهی میکنند
نمونه هایی از صنایع دستی سفالی ایلامی شامل ظرف‌های سفالین با نقش های ظریف هندسی و اشکال جانوران است که تخیل در ایجاد طرح های آنان نقش اساسی داشته.
ست قندان و قلمدان سفالیجاجیم بافی
جاجیم بافی یک صنایع دستی بافته شده از پشم تابیده و رنگی است که دو رو و نسبتاً ضخیم می باشد و اغلب در مناطق غرب و شمال غربی ایران مانند ایلام تولید می شود.جاجیم استفاده هایی مانند زیر انداز، رختخواب پیچ و روکرسی دارد .
نقش و رنگ های روی جاجیم به وسیله تار و پود یک سانی که از هر دو طرف دیده می شود به وجود می آید و به علت پرز نداشتن جاجیم می توان از هر دو طرف آن استفاده کرد.
طرح هایی که در تولید جاجیم استفاده می‌شوند شامل: پلکانی، راه راه، کنگره‌ای و چهارخانه می باشد.
عبابافی
یکی از صنایع مهم ایران زمین که قدمتی طولانی دارد، صنعت عبابافی میباشد که در گذشته از آن به عنوان یک لباس استفاده میشده و اکنون نیز تعداد کمی بافنده در این زمینه مشغول به فعالیت می باشند. بی‌توجهی مردمان در طول زمان به این صنعت موجب شده این هنر ارزشمند رو به فراموشی برود.
صنعت ارزشمند عبابافی در گذشته شغل خیلی از اهالی ایلام به شمار می‌آمده، اما امروزه خریداری ندارد و به همین دلیل کارگاه های تولید آن بسته شده است.
پشم شتر مهمترین ماده ی اولیه برای تولید عبا به شمار می آید که امروزه بسیار کمیاب شده و به همین دلیل در استان ایلام برای تولید آن از کرک استفاده می شود.
بافت سیاه چادر
سیاه چادر که در اصطلاح به آن «دورا » گفته میشود؛ نوعی چادر سیاه رنگ است که با استفاده از موی بز بافته شده.
این چادر دارای خواص فوق‌العاده‌ای می باشد؛ چراکه در تهیه آن از پشم بز استفاده شده که باعث می شود در فصول گرم سال به ویژه تابستان منافذ سیاه چادر باز شده و هوای داخل آن خنک شود و در فصول سرد سال به ویژه زمستان منافذ آن بسته شده و از ورود سرما و باران جلوگیری کند.
معرق روی چوب
معرق روی چوب از چندین سال قبل تاکنون در استان ایلام راه اندازی شده و در بیشتر مناطق آن از رونق خوبی برخوردار می باشد ؛همچنین این صنایع دستی از صنایع محبوب ایلام به شمار می آید.
معرق به معنای در کنار هم قرار دادن تکه های رنگین چوب و مصالح دیگری از جمله آج، فلز و صدف می باشد؛ به طوری که طرح مورد نظر ما حاصل شود.
سابقه معرق کاری به سال ۱۳۰۹ شمسی بازمی‌گردد و در طی سالیان زیاد این هنر هم پای حرکت زمان، پیشرفت کرده است.
عبا بافی چیت بافی
چیت محصولی بافته شده از نی می باشد که برای اطراف سیاه چادر ها کاربرد دارد. تاریخچه‌ی چیت بافی را میتوان با تاریخ چادرنشینی برابر دار است؛ چرا که عشایر برای دیواره‌های چادرهایشان از چیت استفاده می کردند.
چیت با استفاده از الیاف گیاهی و موی بز بافته می شود و به دلیل ماهیت بافت آن نقوش به کار برده در چیت به صورت هندسی می باشد.
« امروزه از چیت می توان به عنوان پارتیشن در خانه های آپارتمانی استفاده کرد.
