شیشه گری ایران یکی از صنایع قدیمی است که پیشینه ای بسیار طولانی دارد و این موضوع فقط بسته به ایران نیست؛ در اصل هنر شیشه گری یکی از صنایع قدیمی در کل جهان است و شما می توانید این مورد را به وضوح در تمامی کشور ها، با توجه به آثار باقی مانده مشاهده کنید.
بیایید برای شروع کار در رابطه با شیشه گری ایران، تاریخچه ی آن را مطالعه کنیم و پس آن به سراغ آموزش آن، نحوه در آمد زایی از آن و … بسیاری از موارد دیگر که می تواند به شما کمک کند تا اطلاعات خود را افزایش دهید و تصمیم گیری کنید که آیا شیشه گری برای شما، شغلی مناسب است یا خیر؟
شیشه گری چیست
ابتدا بیایید بررسی کنیم شیشه جیست؟ شیشه ماده است که از ترکیب سیلیس های قلیایی (نوعی سنگ است که برای ساخت شیشه آن را به صورت پودر در می آورند و از آن استفاده می کنند) بوجود می آید؛ حال به هنر ساخت و شکل دهی و تهیه محصولات متفاوت با استفاده از این ماده را شیشه گری می گویند.
نام دیگر شیشه گری
اگر بخواهید در لغت نامه ها به دنبال نام های دیگر این هنر باشید با کلمات شیشه تراشی، شیشه سازی، بلور سازی مواجه می شوید اما اگر از مردم در رابطه با این موضوع سوال کنید احتمال زیاد به شما، پاسخ هایی شبیه به این موارد خواهند داد: ساخت بلور، هنر ساخت پنجره و … .
تاریخچه شیشه گری ایران
هنر شیشه گری ایران تارخچه ای طولانی دارد به صورتی که قدمت آن به 2500 تا 3000 سال پیش باز می گردد؛ آثاری که از اولین آثار شیشه گری ایران پیدا شده است مربوط به دوران تمدن مارلیک و چغازمبیل می باشد و تا به امروزه این هنر ادامه دارد؛ این نکته قابل ذکر است که با رسیدن به هر دوران جدید در تاریخ ایران، شیشه گری نیز پیشرفت خود را داشته و اینگونه نبوده که در یک دوران متوقف شود و یا روند پیشرفت آن کند شود.
شاید از خود بپرسید که چگونه این امر ممکن است؟ پاسخ کاملا مشخص است، شیشه از زمان های قدیم بخش جدا نشدنی از زندگی مردم بوده پس کاملا طبیعی است که تولید آن هم نمی توانسته کند و یا متوقف شود زیرا در صورت بروز این اتفاق نیاز مردم تامین نمی شود.
آموزش شیشه گری
در بیشتر هنر های دستی که ساخت محصول نهایی در دست شما است و به ساخت یک نوع محصول خلاصه نمی شود، چند روش برای ساخت وجود دارد؛ شیشه گری نیز اینگونه است و شما می توانید محصولات متفاوتی مانند لیوان، گلدان و …. را با 3 روش متفاوت بسازید: روش فوتی، روش فوتی قالبی، روش پرسی.
1. شیشه گری فوتی ( روش فوتی )
در ابتدا باید خمیر شیشه را آماده کنند و آن را به شکل گرد در آورند، برای این کار ایتدا آن را به صورت مذاب در می آورند و به یک میله می چسبانند، سپس آن را می چرخانند؛ بعد از این که حالت گرد مانند را به خود گرفت آن را به وسیله ای به نام لوله دم می چسبانند.
کمی صبر می کنند تا دمای آن مقداری پایین بیاید و سپس درون آن فوت می کنند و هم زمان آن را می چرخانند تا شکل بگیرد؛ پس از اینکه ظرف شکل گرفت آن را از لوله دم جدا می کنند به همراه قسمت های اضافه و میگذارند تا ظرف سرد شود.
2. روش فوتی قالبی
در این روش، اول کمی از مواد مذاب را با استفاده از میله دم از کوره بر می دارند، بعد از آماده کردن و فوت کردن کمی مواد به آن اضافه می شود، حال آن را درون قالب می گدارند و در میله دم فوت می کنند تا خمیر شیشه شکل قالب را بگیرد؛ در آخر آن را از لوله دم جدا می کنند، لبه ها را صاف می کنند و محصول نهایی را به گرم خانه می برند.
3. روش پرسی
از این روش بیشتر برای ساخت بطری استفاده می شود، به این صورت عمل می شود: با استفاده از لوله دم مواد مذاب را درون قالب می گدارند، سپس لوله دم را جدا می کنند و قالب را می بندند و فشار هوا را به آن وارد می کنند و خمیر شکل مورد نظر را می‌گیرد؛ در آخر قالب را باز کرده و سریع محصول را در گرمخانه قرار می‌دهند.
برای اطلاع بیشتر و دقیق تر از نحوه ساخت شیشه به شما پیشنهاد می کنیم که مقاله “ آموزش شیشه گری در خانه ” را مطالعه کنید.
شغل شیشه گری
هنر شیشه گری بسیار زیبا و دلنشین است و برای وارد شدن به این هنر یکی از فاکتور های مهم علاقه به این کار است زیرا این شغل پر از فراز و نشیب است و برای اینکه بتوانید در آن به در آمد خوبی برسید باید در یکی از زیر شاخه های آن استاد شوید، زیر شاخه های آن عبارتند از: نقاشی روی شیشه و حکاکی روی شیشه، این نکته را هم در نظر بگیرید که برای شروع کار به هزینه بالایی نیاز دارید ( برای خرید ابزار و وسایل ) اگر بخواهید کار را به تنهایی، خودتان شروع کنید.
اگر شما به هیج کدام از موارد بالا علاقه ندارید می توانید از طریق فروش محصولات شیشه گری برای خود کسب درآمد کنید؛ این دو گزینه پیش روی شماست که به صورت عمده فروشی و توزیع محصولات کار کنید و یا به صورت مغازه تک فروشی کنید.
شهر شیشه گری ایران
کارگاه شیشه گری در تهران
همانطور که در قسمت قبل گفته شد این هنر در ایران ارزش بالایی دارد و هم اکنون کارگاه های شیشه گری دستی مختلفی در تهران، اصفهان، میمند، قمصر، شیراز، جهرم و… مشغول به کار و درآمد زایی هستند اما اگر بخواهیم یک شهر را به عنوان مرکز این هنر معرفی کنیم، به تهران می رسیم.
در تهران تعداد زیادی کارگاه شیشه گری وجود دارد که بخشی از آن ها محصول را به صورت دستی و سنتی تولید می کنند و بخشی دیگر محصول را با استفاده از دستگاه پرس آماده می کنند مواردی ار قبیل: پارچ، لیوان، گلدان، شکلات خوری، قنددان، پایه ی چراغ لاله .
به علاوه در برخی از کارگاه های شیشه گری، مواردی مرتبط با ترکیب فلز و شیشه، مات کردن و آبگز کردن شیشه را هم انجام می دهند، اما شاخه های دیگر این کار یعنی تراش و نقاشی روی شیشه در کارگاه های جداگانه و مستقل دیگری انجام می شود که کار اصلی آن ها فقط به نقاشی یا تراش اختصاص یافته است.
