جاجیم بافی چیست؟ یکی از هنر های قدیمی ایران است که از دیر باز در کشورمان مورد استفاده قرار می گرفت؛ جاجیم در اصل به نوعی بافت که از جنس پشم است و به صورت یک رو یا دو رو با طرح های متفاوت بافته می شود، گفته می شود؛ این هنر از دیر باز تا به امروز بیشتر توسط عشایر و روستاییان تهیه و تولید می شود و با مدل های متفاوتی مانند زیر انداز، فرش، رو انداز برای رخت خواب و بسیاری از موارد دیگر، توسط خود این افراد استفاده می شود.
مردم شهر و کشور های دیگر که به عنوان توریست به ایران می آیند، از طرح های سنتی و اصیلی که در این صنایع به کار برده می شود لذت می برند و به عنوان صنایع دستی برای تزئین خانه های خود از این محصولات استفاده می کنند؛ درباره تاریخچه این هنر اطلاعات دقیقی موجود نیست اما قدیمی ترین نمونه این هنر مربوط به قرن هشتم می باشد و یک زیر انداز یا فرش با طرح راه راه مورب است.
انواع جاجیم
جاجیم هنری است که بیشتر در مناطق شمال، شمال غربی و غرب ایران تولید می شود و مورد استفاده قرار می گیرد و روش دوخت آن هم در تمام این مناطق تقریبا یکسان است و تفاوت آن بیشتر در طرح و نقش و اسم جاجیم می باشد؛ در هر کدام از این مناطق یک نام خاص به گویش محلی و معانی که برای خود دارند، به جاجیم اختصاص می دهند.
جاجیم را می توان از نظر مواد تشکیل دهنده، قوس و طرح و سبک بافت به 3 نوع تقسیم کرد که هرکدام از این موارد خود، توصیحات و بخش های خود را دارند.
1. انواع جاجیم از نظر مواد تشکیل دهنده
• جاجیم پشمی یا پشم در پشم
برای تهیه این جاجیم از نخ پشمی استفاده می شود.
• جاجیجم پشم و پنبه
برای تولید این جاجیم ازنخ پنبه ای برای تار و از نخ پشمی برای پود استفاده می کنند.
• جاجیم ابریشم و پنبه
در این جاجیم نخ پنبه ای برای تار و نخ ابریشمی برای پود مورد استفاده قرار می گیرد.
• جاجیم ابریشمی یا ابریشم در ابریشم
برای بافت این جاجیم از نخ ابریشم در تار و پود استفاده می شود که بسیار کمیاب است و بیشتر جنبه تزئینی دارد.
2. انواع جاجیم از نظر طرح و نقوش
» منقوش ( با طرح های متفاوت و نقش های مختلف )
» بی نقش ( طرخ های بسیار ساده )
3. انواع جاجیم از نظر سبک بافت
⇐ جاجیم چهار کوچی
جاجیم چهار کوچی یا ساده شامل طرح ها با سبک هایی از قبیل راه راه، کنگره جاجیم، گل جاجیم و چهارخانه می باشد که تنوع رنگی بالایی هم دارد.
⇐ جاجیم شش درمه
سبک خاص و زیبا ی شش درمه شامل رنگ هایی مانند سرمه ای، سفید و مشکی است که در این نوع دست باف در زمان بافت جاجیم، دو تار و یک پود مورد استفاده قرار می گیرد.
⇐ جاجیم های سوزنی
جاجیم های سوزنی که به جاجیم های سوزنی رند معروف هستند،اصولا از نقش های موجود در گلیم ها استفاده می کنند و جنس آن از نخ پنبه است؛ در این نوع جاجیم بافی طرح های چشم نوازی مانند ترمه گل، گلبرگ و طاووس استفاده می شود.
اموزش جاجیم بافی در منزل
به طور کلی بافت جاجیم به دو صورت دستی ( سنتی یا قدیمی ) و یا ماشینی انجام می شود؛ در نوع دستی با استفاده از دار جاجیم بافی خود شخص با استفاده مواد طبیعی ( نخ های دستی ساخته شده از پشم، ابریشم، پنبه و رنگ شده به صورت طبیعی و دستی) شروع به بافت می کند به صورت قطعه ای و بعد آن قطعات را به یکدیگر متصل می کند؛ برای آموزش کامل تر به اموزش جاجیم بافی در منزل مراجعه کنید.
جاجیم ماشینی
برای بافت این نوع جاجیم ها از الیاف مصنوعی و رنگ های شیمیایی و دستگاه های جدید و بروز استفاده می کنند به علاوه کار و بافت این نوع جاجیم بسیار ساده تر از تهیه آن به صورت دستی زیرا تنها مهارت و دانشی که شما نیاز دارید کار کردن با دستگاه است، کافی است وسایل مورد نیاز را به دستگاه بدهید و طرح را هم مشخص کنید، حال باید دستگاه را در حین کار کردن چک کنید و در نهایت بعد از گذشت مدتی جاجیم بافته شده به شما تحویل داده می شود.
فرق گلیم و جاجیم
در شروع کار و در نگاه اول ممکن است متوجه تفاوت این دو نشوید اما زمانی که این دو محصول را کنار هم قرار می دهید متوجه تفاوت های آن ها خواهید شد؛ در این قسمت ما 6 تفاوت جاجیم و گلیم را برای شما بیان می کنیم:
1- جاجیم ضخامت کمتری نسبت به گلیم دارد و نازک تر است به علاوه دارای لطافت بیشتری نیز می باشد.
2- در بافت جاجیم ابتدا چهار قسمت کوچک تر بافته می شود و سپس آن بخش ها به هم متصل می شود اما گلیم را از شروع کار با اندازه یکسان، یک جا می بافند.
3- چله در جاجیم رنگی است که زیبایی آن را بیشتر می کند.
4- در جاجیم، طرح ها و نقش ها به صورت عمودی و یا افقی با استفاده از تار و پود باید ایجاد شوند اما این محدودیت در بافت گلیم وجود ندارد.
5- بیننده توانایی دیدن چله گلیم را ندارد اما به راحتی می تواند چله جاجیم را ببنید که از اتفاق در زیبایی آن بسیار موثر است.
6- چله های جاجیم ظریف تر و تعدادشان بیشتر گلیم است.
جاجیم بافی مازندران
هنر جاجیم بافی از قدیمی ترین و با سابقه ترین دست بافت ها و سوغات های مازندران به حساب می آید که در منطقه های مختلف روستایی استان مازندران انجام می شود و صنایع دستی حاصل این هنر هم، مورد پسند اشخاص علاقه مند داخلی و به علاوه مورد پسند دوستداران هنر ایرانی در خارج از کشور می باشد.
خرید جاجیم
اگر به دنبال جاجیم های اصل و مرغوب برای خرید هستید باید به مرکز تولید این هنر مراجعه کنید و آن را تهیه کنید؛ درباره قیمت آن هم این مورد قابل ذکر است که بسته به ابعاد، مواد استفاده شده در آن و سبک و نقش و نگار جاجیم قیمت آن متفاوت است به علاوه دست باف یا ماشینی بودن آن هم تاثیر به سزایی در قیمت آن دارد.
جاجیم دیجی کالا
اگر امکان مراجعه حضوری به مراکز خرید یا شهر های مخصوص آن را نداریم می توانید با مراجعه به فروشگاه اینترنتی دیجی کالا انواع و مدل های مختلف جاجیم را مشاهده کنید به همراه قیمتشان و بعد از انتخاب خود آن را به سبد خرید اضافه کنید مبلغ آن را پرداخت کنید و منتظر سفارش خود باشید.
قیمت جاجیم قدیمی
جاجیم های قدیمی همه دست باف هستند و به دلیل قدمت، زیبایی بخصوص، اصالت و زمان زیادی که شخص بافنده برای آن صرف کرده است، گران می باشند و کمیاب هم هستند و برای تهیه آن ها باید بسیار جستجو کنید.
