مسگری یکی از صنایع دستی پر پیشینه ی ایران است . مسگری ، از جمله هنرهای صناعی ( هنر – صنعت و هنرهای صناعی به آن گروه از صنایع دستی اطلاق می شود که بُعد صنعتی آن ، بیش از بُعد هنری آن باشد ) است و آن عبارت است از هرگونه ظروف و ابزار و ادوات کاربردی و تزیینی.
این تولیدات معمولا از طریق چکش کاری به دست می آید . ایرانیان از ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد ، فلز مس را ذوب کرده و برای ساختن ابزار ، استفاده می نموده اند ابزار مسی مربوط به ۶۴۰۰ سال پیش در حفاری های باستان شناسی به دست آمده است
مس چکشی
مس چکشی یکی از صنایع دستی فلزی ایران است و عبارت است از هنر ساخت محصولات مسی به شیوه چکش کاری ، سازندگان محصولات مسی پس از تهیه شمش یا ورق مس ( با ضخامت مورد نیاز که گاه تا ۰/۹ میلی متر نیز می رسد ) ، آنرا نورد کرده و به اندازه معین می بُرند ( بُرش می دهند ) ، سپس نوک پرگار را در مرکز دایره برای تعیین کف شئی ( ظرف ) قرار داده و دایره ای کوچک رسم می کنند سپس با چکش و وارد آوردن ضربات متوالی دیواره ظرف را ساخته و سپس با استمرار ضربات ، شکل های مورد نظر را به وجود می آورند . این عمل تا شکل گرفتن و هموار نمودن سطح ظرف تداوم پیدا می کند.
بازارهای مسگری
مسگری در شهرهایی چون: اصفهان ، زنجان ، کاشان ، و البته شهر های دیگر ایران در دوره اسلامی و تا به امروز از رونق و شکوفایی برخوردار بوده و به گونه ای که اغلب این شهر های همچون زنجان یکی از بازار ها ی آنان با عنوان بازار مسگرها به صاحبان این صنایع دستی فاخر اختصاص داشت.
در بازار مسگرهای این شهر ها ده ها مسگر به قوت بازو و ضرب چکش خود انواع ظروف و اشیای مسی را می ساختند . امروزه در این بازار ها هنوز هم آثاری از این هنر یافت می شود.
کشف دو کوره در ذوب فلز در محوطه سه هزار ساله اسپیدژ دراستان سیستان و بلوچستان نشان داد که مردم اسپیدژ ، پیش از تاریخ به هنر مسگری و فلز کاری مسلط بوده اند.
از مراکز مهم تولید این هنر – صنعت می توان به شهر هایی چون ؛ اصفهان ، تهران ، زنجان ، تبریز و کرمان اشاره کرد.
تاریخچه ی کهن مسگری
مسگری یکی از صنایع دستی کهن ایران است . ظروف مسی دست ساز از زمان های دور در موزه ها ی مختلف بیانگر این امر هستند.
پیشینه ی مسگری در ایران حد اقل به پنج هزار سال پیش می رسد و به ظن غالب فلز مکشوفه به دست انسان همین فلز مس بوده و اولین فلز کاران نیز ایرانیان بوده اند.
