آموزش تابلو قلم زنی یکی از زیبا ترین و البته پر صدا ترین آموزش ها می باشد؛ این شاخه از هنر بسیار طرفدار و خریدار دارد به صورتی که بعضی از این افراد به دلیل علاقه خود به این هنر به دنبال یادگیری این هنر برای خودشان می روند.
باید در نظر داشته باشید که بهتر است این شاخه را به صورت حضوری آموزش ببنید چون تاثیراتش بیشتر و بهتر است و اگر بخواهید به صورت تخصصی این مورد را یاد بگیرید باید به دنبال آموزش قلم زنی در اصفهان باشید.
اما با شروع ویروس کرونا متخصصان مجبور به تهیه ی آموزش های مجازی شده اند پس شما میتوانید به دنبال آموزش مجازی قلمزنی یا کانال آموزش قلمزنی در فضای مجازی یا اینترنت باشید؛ ما نیز در این آموزش تمام نکات و اطلاعات لازم برای شروع اولیه را به شما می دهیم.
چگونه قلم زنی یاد بگیریم
در گام اول هر کاری شما باید اطلاعات مورد نیاز از آن هنر، کار یا هر مورد دیگر را داشته باشید، پس اول به سراغ اطلاعات مهم می رویم.
◊ آموزش قلم زنی روی فلز
شما باید بدانید که هنر قلم زنی فقط روی فلزات به خصوص روی مس انجام میگیرد و شما جایی نمی شنوید که کسی قلم زنی را روی چوب انجام بدهد، اگر هم چنین موردی باشد، منبت کاری می شود که به طور کامل بحثش با قلم زنی فرق می کند.
حال ممکن است که از خود بپرسید که چرا روی چوب انجام نمی شود؟ خوب دلیل آن واضح است؛ قلم زنی با ضربات محکم چکش شکل میگیرد که مقدار این ضربه ممکن است باعث شکستن چوب بشود و حتی نتوانیم آن ظرافت و طرح مورد نظر را روی چوب پیاده کنیم.
◊ ابزارهای اصلی قلمزنی
-
چکش قلم زنی
-
کنده
-
تسمه
-
قلم: شامل قلم‌های ریزه‌کاری، قلم‌های منبت‌کاری و جُنده کاری و قلم مشبک‌کاری
مراحل کار قلم زنی
حال که نکات اولیه مورد نیاز را در این مورد خواندید به سراغ قسمت اصلی یعنی مراحل ساخت یک اثر می رویم.
1- نحوه قیرریزی ظروف ( بومهای قلمزنی )
قیرریزی ظروف را میتوان به دو صورت انجام داد:
قیرریزی برای بومهای تخت و مسطح
در این روش اول باید ظرف را به خوبی تمیز کنیم تا روی آن کثیفی و چربی نباشد تا قیر کاملا روی آن قرار گیرد؛ در مرحله بعد، ظرفی را که قصد دارید قیر را در آن بریزید، با آجر یا مقوا بپوشانید تا قیر به اطراف یا روی زمین نریزد و مطمئن شوید که سوراخی در این درب ها برای نفوذ قیر وجود ندارد، سپس قیر را با کفگیر یا ملاقه روی کار می ریزند و این کار را تا زمانی که قیر به قطر مورد نظر برسد ادامه می دهند؛ در نهایت وقتی قیر خنک شد به سراغ لوح کاری می رویم.
قیرریزی برای بوم ( ظروف مدور و توخالی )
در این روش بعد از پاک کردن ظرف، آن را حرارت داده و با ملاقه قیر را داخل ظرف می‌ریزید تا به طور کامل پر شود، باید دقت کرد که قیر به نحوه ای در ظرف ریخته شود که حباب یا هوا وارد قیر نشود و ظرف کاملاً پر قیر بشود؛ اگر هوا وارد قیر بشود در اجرای کار مشکلاتی را در پی خواهد داشت.
2- روش های انتقال طرح
زمانی که ظرف یا بوم آماده شد مرحلهٔ اجرای عملی کار و اولین قسمت، چسباندن طرح روی کار آغاز می‌شود؛ چسباندن نقش یا به اصطلاح پیاده کردن نقش به روش های زیر صورت می گیرد:
⇐ روش گرده کردن
⇐ اجرای مستقیم طرح روی بوم
⇐ شیوه استفاده از کاغذ کُپی
⇐ شیوه چسباندن اصل طرح روی بوم فلزی
3- روش در دست گرفتن چکش
در این مرحله شخص میز کار و لوح را آماده کرده و باید شروع به کار روی لوح کند؛ حال باید قلم را به گونه ای در دست بگیرد که دسته ی آن بین دو انگشت خود یعنی شصت و سبابه به شکلی باشد که بالا و پایین رفتن چکش همانند یک محور راحت باشد و چکش یا چرخش قلم بین دو انگشت اتفاق نیوفتد.
همزمان باید دقت کند که آخر دسته چکش بین دو انگشت کوچک خود و ماهیچه کف دست قرار بگیرد تا بتواند با بالا و پایین بردن چکش ضربات منظم و یک دست قلم را به لوح فلزی وارد کند و به طور کلی همه چیز تحت کنترل هنرمند باشد.
4- روش در دست گرفتن قلم
این مورد بسیار در کار اهمیت دارد؛ باید طول قلم را به چهار قسمت مساوی تقسیم کند و قسمت سوم آن را بین دو بند انگشت شصت و سبابه بگیرد تا بتواند به راحتی قلم را بین دو انگشت بچرخاند.
همزمان انگشت میانی را برای نیفتادن قلم در قسمت دوم می گذارد؛ از انگشت کوچک به عنوان تکیه‌گاه قلم و جلوگیری از لغزش آن استفاده می‌کند.
5- سبک های قلمزنی
-
ریزه‌کاری
-
برجسته‌کاری
-
سبک عکسی
-
سبک منبت
-
سبک مشبک :
آموزش قلمزنی مشبک یکی از آموزش های پر طرفدار در این هنر است که در این شیوه بعد از انتقال طرح با قلم نیم‌بر، نقش را ثابت می‌کنند و سپس با کمک قلم تیزبر بوم فلزی را می برند و طرح را از زمینه جدا می کنند و کار به صورت مشبک در می آید.
6- جدا سازی بوم فلزی از قیر ( قیربرداری )
برای جدا سازی قیر از بوم فلزی تخت قیر باید سرد کرد و آن را شکست، اما در مورد بوم مدور و گلدانی شکل باید قیر را حرارت دهیم و بعد آن را جدا کنیم.
حرارت دادن
برای جدا سازی قیر از ظرف های هندسی و دورانی آن ها را به صورت بر عکس روی یک پایه فلزی گداشته و ابتدا قسمت میانی و بعد اطراف را حرارت می دهند تا زمانی که قیر روان شد آن را جدا کنند.
شکستن قیر
برای جدا سازی قیر از ظرف های مسطح ایتدا آن را داخل آب سرد فرو برده و به آرامی با چکش به ظرف ضربه می زنند تا قیر بشکند و باقی مانده قیر را حرارت داده تا از بین برود؛ حال برای تمیز کردن ظرف از نفت استفاده می کنند و آن را با یک برس یا پارچه به ظرف می کشند و در آخر هم برای از بین بردن چربی نفت آن را با مایع ظرف شویی و آب می شورند.
7- پرداخت کردن
بعد از عملیات جدا سازی، ظرف را با اسید سولفوریک یا تیزاب سلطانی ( که با آب رقیق شده ) آن را می شورند؛ در آخر با برس سیمی سطح حجم را صیقل داده و آن را با آب شستشو می دهند؛ در نهایت با خاک اره ظرف را خشک و پرداخت می‌کنند.
آموزش قلم زنی روی انگشتر
مراحل این آموزش تفاوت چندانی با کار قبلی ندارد اما باید این نکته را در نظر گرفت که چون کار کوچک تر می شود باید ظرافت و دقت هنرمند نیز بالا تر برود و صد البته ابزاری که استفاده می شود فوق العاده ظریف و کوچک تر می باشند.
نکته بسیار مهم اینکه در هر یک از آموزش های بالا به هیچ عنوان نکات ایمنی را فراموش نکنید و حتما از دستکش و عینک مخصوص استفاده نمائید.
